សុវត្ថិភាព​ចំណីអាហារ កំពុង​ក្លាយ​ជា​កង្វល់​សង្គម​ដ៏​ធំមួយ ព្រោះ​វា​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ ភ្លាមៗ​ផង​ និង​សម្រាប់​រយៈ​ពេល​ខាង​មុខ​ផង។ កាលពីពេល​ថ្មីៗ​នេះ ចំណោទ​ជុំ​វិញ​បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​ចំណី​អាហារ​បាន​ផ្ទុះ​ឡើង​ខ្លាំង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ រហូត​ក្រសួង​អប់​រំ​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ណែនាំ​មិន​ឱ្យ​សាលា​រៀន​លក់​នំ​មួយ​ចំនួន។ តើ​អាហារ​ប្រភេទ​ណា ដែល​ល្អ និង​អាហារ​ប្រភេទ​ដែល​អាក្រក់​សម្រាប់​សុខភាព ? តើ​​អ្វី​ទៅ​​ជា​អាហារ​កែច្នៃ​ ? អាហារ​ឧស្សាហកម្ម​ ? ហេតុ​អ្វី​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​ទទួលទាន​អាហារ​ជា​បន្លែ​ផ្លែឈើ​ស្រស់ តាម​រដូវ ?

៥ទៅ​១០%​នៃ​កុមារ​បារាំង មាន​វិបត្តិ​ផ្ចង់អារម្មណ៍ ខ្លះ​អម​ដោយ​ភាព​រពឹស​ខ្លាំង ខ្លះ​អត់។ វិបត្តិ​ផ្ចង់អារម្មណ៍​នេះ ជា​វិបត្តិពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​លូតលាស់​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ ដែល​​កើត​មាន​ជា​ញឹកញាប់​បំផុត​​លើ​កុមារ។ តើវិបត្តិផ្ចង់​អារម្មណ៍​នេះ​ជា​អ្វី ? សូម​ស្តាប់​បទ​អត្ថាធិប្បាយ​របស់​អៀង សុខម៉ិញ អម​ដោយ​ការ​ពន្យល់​បំភ្លឺ​របស់​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត​ អែរវ៉េ ហ្កឡាហ្សែល Hervé Glasel គ្រូពេទ្យ​ឯកទេស​ប្រព័ន្ធប្រសាទ​និង​ផ្លូវចិត្ត​ ជំនាញ​ខាង​ការ​លូត​លាស់​របស់​កុមារ​និង​ក្មេងជំទង់។

ប៉ោង​ពោះ ហើម​ពោះ ដើរ​ខ្យល់​ ជា​ប្រតិកម្ម​របស់​សរីរាង្គ​កាយ​យើង ដែល​រំខាន​ និង​គួរ​ឱ្យ​អៀន​ខ្មាស់​ណាស់ បើ​ទោះ​បី​ជា​អាការៈ​នេះ​មាន​កើត​លើ​មនុស្ស​ស្ទើរ​គ្រប់​រូប។ ហើម​ពោះ ផោម ជា​កង្វល់​របស់​មនុស្ស​ទូទៅ ពិបាក​ទាំង​និយាយ​ប្រាប់​គេ​ ពិបាក​ទាំង​និយាយ​ប្រាប់​ពេទ្យទៀត។ ហេតុ​អ្វី​ហើម​ពោះ និង​ដើរ​ខ្យល់​ខ្លាំង ? តើ​គេ​អាច​បំបាត់​អាការៈ​នេះ​បាន​ទេ ?

អារ ជា​បញ្ហា​សុខភាព​សាធារណៈដ៏ចម្បងមួយ យ៉ាងពិតៗ ! នេះ​បើ​តាម​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​សុខភាពពិភពលោកចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ៣ មេសា ២០២៣។ អង្គការ​បាន​ស្នើសុំឱ្យ​អ្នក​នយោបាយ និង​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​កុំ​មើល​រំលង​ជំងឺ​មួយ​នេះ តែ​ត្រូវ​រួសរាន់​ផ្តល់សេវាព្យាបាលឱ្យ​បាន​ថោកសមរម្យ​និង​មាន​គុណភាពខ្ពស់។ ហេតុអ្វី​ អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោកណែនាំ​យ៉ាង​ដូច្នេះ ? គ្មាន​កូន​ពិត​ជា​អាច​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ជំងឺ​ធ្លាក់​ទឹក​ចិត្ត​មែនឬ​យ៉ាងណា​ និង​យ៉ាង​ដូចម្តេច ?

មាន​អារម្មណ៍​នឿយហត់​អស់​កម្លាំង ក្រោយ​ពី​បាន​ប្រឹង​បញ្ចេញ​កម្លាំង​កាយ ឬ​បញ្ញា​គិត​​ធ្វើ​អ្វី​មួយខ្លាំង​ជ្រុល​ គឺ​ជា​រឿង​ធម្មតា។ តែ​អាការៈអស់កម្លាំង​ លែង​​ហៅ​ថា ធម្មតា ប្រសិន​បើ​គេ​បាន​សម្រាកយ៉ាង​យូរ​​ហើយ​នៅ​តែ​ពុំ​ព្រមបាត់​ហត់ នៅ​តែមាន​​អារម្មណ៍​ថា​គ្មាន​ថាមពល​ចង់​​ធ្វើ​កិច្ចការ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ទៀត។ តើ​អាការៈ​អស់​កម្លាំង​ មិន​ធម្មតា ជា​អ្វី ? ជា​ជំងឺ​ មែនទេ ?

​បទអន្តរាគមន៍​របស់​លោកស្រីសាស្ត្រាចារ្យ​វេជ្ជបណ្ឌិត  Claire Le Jeunne ឯកទេស​ផ្នែក​វេជ្ជសាស្ត្រ​ទូទៅ​នៅមន្ទីរ​ពេទ្យ​កូស្ហាំង ក្រុង​ប៉ារីស

នៅក្នុង​កម្មវិធី​សុខភាព​នា​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី ៨ មីនា ទិវា​នារី​អន្តរជាតិ​ថ្ងៃ​នេះ អៀង​សុខម៉ិញ សូម​ណែនាំ​ឱ្យ​អស់​លោក​អ្នក​នាង​បាន​ស្គាល់​អំពី​ជំងឺ​ស្ត្រី​មួយ​ប្រភេទ ដែល​ពិភពវេជ្ជសាស្ត្រ​នៅ​មិន​ទាន់​ស្គាល់​ច្បាស់​នៅឡើយ។ នោះ​គឺ​ជំងឺ​ចុកពោះ ពេល​ធ្លាក់​រដូវ​ អង់ដូមេទ្រីយូស្ស។

ថ្ងៃ៤ កុម្ភៈ ជាទិវា​ពិភពលោក​ប្រឆាំង​នឹង​ជំងឺ​មហារីក។ បច្ចុប្បន្ន​នេះ ជំងឺមហារីកជា​ដើម​ហេតុ​ដំបូង​គេ​នៃ​មរណភាព​របស់​មនុស្ស​​នៅ​លើផែនដី។ មហារីក​​សម្លាប់​ជីវិត​ច្រើន​​ជាង​សង្គ្រាម​ និង​គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ​ទៅ​ទៀត។ ប៉ុន្តែ​មហារីក​ជា​ជំងឺ​ដែល​អាច​ព្យាបាល​បាន និង​ព្យាបាល​បាន​ជា។ គ្រាន់​តែ​ថាក្នុង​ពេល​​​ព្យាបាល​ ​អ្នក​ជំងឺ​អាច​ទទួល​ផលរំខាន​ ដោយ​ថ្នាំ​ធ្វើ​ទុក្ខ​ខ្លាំង​។ តើ​អ្នក​ជំនាញ​គ្មាន​មធ្យោបាយ​អ្វី​ជួយ​សម្រួល​អាការៈ​ធ្វើ​ទុក្ខ​របស់​ថ្នាំ​ទេ​ឬ ? តើ​អ្នក​ជំងឺ​មហារីក​ត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ខ្លះ​ដើម្បី​អាច​ប្រឈម​នឹង​ឥទ្ធិពល​ថ្នាំ  ?

មូស​ដែល​ជា​ភ្នាក់ងារ​ចម្លង​ជំងឺ​គ្រុនឈាម​ និង​ជំងឺ​ធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងតៀត កំពុង​លូតលាស់​ស៊ាំ​នឹង​ថ្នាំ​បាញ់​មូស​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា នៅតំបន់​ខ្លះ​នៃ​ទ្វីបអាស៊ី។ ជា​ការ​ធុន​ខ្លាំង ដែល​តម្រូវ​ឱ្យ​យើង​ស្វែង​រក​មធ្យោបាយ​ថ្មី​ បន្ទាន់ សម្រាប់​ទប់​ស្កាត់​ការ​ចម្លង​ជំងឺ​។ នេះ​បើ​តាម​ការសិក្សា​ថ្មី​មួយ​របស់​ជប៉ុន​ទើប​ចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ចុង​ខែធ្នូ​ឆ្នាំ​២០២២។

កាលពី​ចុង​ខែ​ធ្នូ ប្រឈម​នឹង​រលក​ចម្លង​កូវីដ​១៩​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​នៅក្នុង​ប្រទេស​ក្រោយ​ការ​លុបចោល​នយោបាយ​សូន្យ​កូវីដ រដ្ឋាភិបាល​ចិន​ បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន ស្តុក​ទុក​​ឱស​ថ​ចាំបាច់​និង​សំខាន់ៗ​​សម្រាប់​រដ្ឋ ដោយ​មិន​ត្រូវ​លក់​ចែកចាយ​ទៅ​ឱ្យ​ឯកជន​ទេ។ ​កង្វះ​ឱសថ​មិនមែន​ជា​បញ្ហា​របស់ប្រទេស​​ចិន​តែមួយ​ឡើយ​ តែ​ជា​បញ្ហា​របស់​ពិភពលោក​ទាំង​មូល។

ឆ្អឹងស្ពោត រលាក​សន្លាក់​ បុក​ទង្គិច គ្រេច ... រោគ​នៅ​ជង្គង់​មាន​ច្រើន។ មូលហេតុ​នាំ​ឱ្យ​ឈឺ​ជង្គង់​ក៏​មាន​ច្រើន និង​អាច​កើត​លើ​មនុស្ស​គ្រប់​វ័យ តែ​ការ​ឈឺ​ចុក​ចាប់នៅ​​ក្បាល​ជង្គង់​ គាំង​តឹង​រោយ ជា​រោគ​សញ្ញា​រួម​។​ ហេតុអ្វី ឈឺជង្គង់ និង​ត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច ? តើ​គេ​អាច​ថែ​រក្សា​ជង្គង់​ និង​កាត់​បន្ថយ​​ការ​ឈឺ​ចាប់​នៅ​ជង្គង់​បាន​ដោយ​វិធីណា​ខ្លះ ?