Í Heimsglugganum var athyglinni beint að minningarathöfn í Frakklandi um Samuel Paty, sem myrtur var í hryðjuverkaárás í síðustu viku, #metoo í Danmörku og kosningunum í Bandaríkjunum. Þingmaður Íhaldsflokksins í Danmörku, Orla Østerby, var í gærkvöld sviptur trúnaðarstörfum í flokknum eftir að ljóst varð að hann hefði ítrekað klappað samþingmanni sínum, Brigitte Klintskov Jerkel, á rassinn. Hann er þriðji toppleiðtoginn í dönskum stjórnmálum sem þarf að gjalda þess að hafa farið út fyrir velsæmismörk í samskiptum við konur.

Í Bandaríkjunum hefur Joe Biden, frambjóðandi Demókrata, enn mikla forystu á Donald Trump, forseta, þegar 12 dagar eru til kosninga þó að staða forsetans hafi styrkst lítillega. Úrslitin ráðast í nokkrum ríkjum eins og Pennsylvaníu þar sem Trump vann 2016. Biden hefur forystu þar og báðir frambjóðendur leggja mikla áherslu á að reyna að sannfæra kjósendur í Pennsylvaníu um að styðja framboð sitt. Trump var með fund þar í fyrrakvöld og í gærkvöld flutti Barack Obama, fyrrverandi forseti, ræðu í Fíladelfíu, stærstu borg ríkisins.

Í Heimsglugganum að þessu sinni var rætt um stöðu sænsku ríkisstjórnarinnar en örlög hennar ráðast í viðræðum aðila vinnumarkaðarins um breytingar á vinnulöggjöfinni. Takist ekki samkomulag leggur Vinstriflokkurinn fram vantrauststillögu. Flokkurinn er algerlega andvígur hugmyndum um að slaka á reglum um ráðningarsamband eins og rætt er um. Hægri stjórnarandstöðuflokkar, Íhaldsmenn, Kristilegir og Svíþjóðardemókratar hafa lýst stuðningi við vantraust og þar með er ljóst að meirihluti þingmanna hyggst styðja vantrauststillögu frá Vinstri-flokknum.

Í Danmörku eru miklar deilur innan Radikale Venstre. Morten Østergaard þurfti að segja af sér leiðtogaembætti eftir að hafa viðurkennt kynferðislega áreitni. Sofie Carsten Nielsen tók við af Østergaard en nú er hún sökuð um að hafa vitað af framferði hans en ekkert aðhafst.

Í Skotlandi bendir ný könnun til þess að 58 prósent kjósenda óski þess að landið lýsi yfir sjálfstæði. Þetta er mesti stuðningur sem nokkru sinni hefur mælst við sjálfstæði Skotlands. Sex ár eru liðin frá því að Skotar höfnuðu sjálfstæði í þjóðaratkvæðagreiðslu. Nú vilja sjálfstæðissinnar, undir forystu Nicolu Sturgeon, fyrsta ráðherra skosku stjórnarinnar, að efnt verði til nýrrar þjóðaratkvæðagreiðslu en breska ríkisstjórnin hefur hafnað því. Ein af ástæðum aukins fylgis við sjálfstæði er að nærri þrír fjórðu hlutar kjósenda á aldrinum 16-24 ára vilja sjálfstætt Skotland. Margt þessa fólks var of ungt til að kjósa 2014. Önnur ástæða er að Nicola Sturgeon nýtur mikils stuðnings vegna vasklegrar framgöngu í COVID-farsóttinni, ólíkt Boris Johnson, forsætisráðherra Breta, sem er óvinsæll í Skotlandi.

Þórunn Elísabet Bogadóttir og Bogi Ágústsson fjölluðu um kappræður varaforsetaefna stóru flokkanna í Bandaríkjunum. Þær eru venjulega ekki það sem vekur mesta athygli fyrir forsetakosningar í Bandaríkjunum en þegar forsetaefnin eru bæði á áttræðisaldri, Trump er 74 ára og Joe Biden 77 ára og heilsa forsetans nokkuð spurningamerki, hljóta kjósendur eðlilega að hafa áhuga á þeim sem yrðu mögulega eftirmenn þeirra. Hingað til hafa þessar umræður ekki haft afgerandi áhrif á kosningabaráttuna og ólíklegt er að svo verði að þessu sinni.

Þá ræddu þau Þórunn Elísabet og Bogi um lagafrumvarp sem breska þingið hefur nú til meðferðar og leyfir leyniþjónustustofnunum að fara á svig við eða hreinlega brjóta lög. Þingmenn í neðri málstofunni samþykktu það í fyrstu umræðu. ,,The covert human intelligence resources bill" er nafn frumvarpsins. Það á að auðvelda starfsmönnum leyniþjónustunnar að smygla sér inn í hryðjuverka- og glæpasamtök. Auðvitað varð ýmsum hugsað til James Bond, sem samkvæmt bókum og kvikmyndum, hefur „license til kill“, leyfi til að drepa. James Brokenshire, sem er ábyrgur ráðherra í bresku ríkisstjórninni og mælti fyrir frumvarpinu, sagði að þessar aðferðir leyniþjónustunnar hefðu komið í veg fyrir hryðjuverkatilræði við Theresu May þáverandi forsætisráðherra árið 2017. Enginn fengi þó „license to kill“.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir byrjuðu umræðurnar við Boga Ágústsson í Heimsglugganum á að tala um Nazanin Zaghari-Ratcliffe. Hún er bresk-írönsk kona, sem verið hefur í haldi í Íran síðastliðin fimm ár, var dæmd fyrir undirróðursstarfsemi. Hún verður innan tíðar búin að afplána þann dóm og þá hefur klerkastjórnin boðað nýjar ákærur. Fréttaskýrendur segja að klerkastjórnin ætli að halda henni í fangelsi, þeir vilji fá endurgreitt fé sem þeir borguðu Bretum fyrir skriðdreka sem þeir fengu aldrei.

Þá var fjallað um grein sem birt er í nafni American Institute for Economic Research um skýringar á af hverju svo miklu fleiri Svíar hafa látist í kórónuveirufaraldrinum en Danir, Finnar og Norðmenn. Þar er því hafnað að dánartíðnin tengist því að Svíar hafi ekki lokað skólum og veitingahúsum á sama tíma og grannþjóðirnar gripu til umfangsmikilla samkomutakmarkana. Ein af ástæðum hárrar dauðatíðni í Svíþjóð segja höfundar greinarinnar að sé að færri hafi látist úr inflúensu á síðustu árum í Svíþjóð en í grannríkjunum og því hafi fleira fólk verið í áhættuhópi. Greinina má sjá hér:

https://www.aier.org/article/swedens-high-covid-death-rates-among-the-nordics-dry-tinder-and-other-important-factors/?fbclid=IwAR1bYV0JV4Lo5_Q6JNJca_xDLHg-Vxy_zEs75iGcUoGfNMuitAPI5Xc65B0

Þá var rætt um lagafrumvarp bresku stjórnarinnar sem ráðherrar viðurkenna að feli í sér brot á alþjóðalögum og útgöngusamningi Breta við Evrópusambandið.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir ræddu að þessu sinni við Boga Ágústsson um rússneska stjórnarandstæðinginn Alexei Navalny, sem liggur fársjúkur á Charité-spítalanum í Berlín. Þýsk stjórnvöld segja hafið yfir allan vafa að veikindi hans séu afleiðingar eitrunar, honum hafi verið byrlað taugaeitrið novichok. Það var þróað og framleitt á rannsóknarstofum í Sovétríkjunum undir lok kalda stríðsins og hefur að minnsta kosti einu sinni áður verið notað gegn andstæðingi Rússlandsstjórnar. Það var þegar reynt var að ráða Sergei Skripal, fyrrverandi leyniþjónustumanna af dögum í Salisbury á Englandi. Hann og Yulia, dóttir hans, lágu um tíma á milli heims og helju en lifðu af. Bresk kona sem einnig komst í snertingu við eitrið lést.

Angela Merkel, Þýskalandskanslari, og öll þýska stjórnin hafa fordæmt tilræðið við Navalny harðlega og Merkel verið óvenjuhvöss í tali.

Þá var einnig rætt um bresk stjórnmál. Boris Johnson og ríkisstjórn hans sitja undir ásökunum um stöðugar stefnubreytingar, ein u-beygjan taki við af annarri. Við heyrðum frá orðaskaki Johnsons og sir Keir Starmers í fyrirspurnartíma forsætisráðherra.

Þórunn Elísabet Bogadóttir og Björn Þór Sigbjörnsson ræddu við Boga Ágústsson í Heimsglugganum um hneykslismál sem skekur Danmörku. Þar hefur komið í ljós að leyniþjónusta hersins, Forsvarets Efterretningstjeneste, hefur brotið lög og reglur. Leyniþjónustunni er ætlað að starfa að upplýsingaöflun utan Danmerkur en forráðamenn eru grunaðir um að hafa látið grennslast fyrir um fólk í Danmörku. Þar á meðal er einstaklingur sem vinnur hjá stofnun sem á að hafa eftirlit með leyniþjónustunni. Forstöðumaður leyniþjónustunnar og fyrirrennari hans hafa verið reknir og tveir aðrir háttsettir í leyniþjónustunni.

Einnig var rætt um að mænusótt eða lömunarveiki hefur verið útrýmt í Afríku eftir mikla bólusetningarherferð.

Í lokin var rætt um deilur i Bretlandi sem spruttu upp þegar skýrt var frá því að breska ríkisútvarpið, BBC, ætlaði að sleppa því að láta syngja Land of Hope and Glory og Rule Britannia á lokakvöldi BBC Proms tónleikaraðarinnar. Last Night of the Proms er gríðarlega vinsæl útsending, sent er út frá Royal Albert Hall í Lundúnum og frá útisamkomum í Lundúnum, Cardiff, Belfast og Glasgow þar sem fjöldi manns safnast saman við stóra skjái til að fylgjast með útsendingunni. Þar hefur alltaf verið fullt út úr dyrum á lokakvöldinu, mikil stemning og tekið hraustlega undir þegar sálmurinn Jerúsalem er sunginn og ekki síður þegar Land of Hope and Glory og Rule Britannia eru leikin. Ýmsum þykir að lögin minni um of á nýlendustefnu og þrælahald og víst er að þau eru órjúfanleg tengd breska heimsveldinu.

Vegna kórónuveirunnar verða engir gestir í Royal Albert Hall á lokakvöldinu.

Björn Þór Sigurbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir ræddu að þessu sinni ástandið í Hvíta-Rússlandi og flokksþing Demókrata í Bandaríkjunum við Boga Ágústsson í Heimsglugganum. Alexander Lúkasjenkó, forseti Hvíta-Rússlands, hefur boðað að hart verði tekið á mótmælum í landinu en undanfarna daga hafa landsmenn fengið að mótmæla meintu svindli í forsetakosningum tiltölulega óáreittir. Lögregla og öryggissveitir reyndu að berja fyrstu mótmælin niður af mikilli hörku og grimmd þar sem fólk, sem var handtekið, var pyntað og barið. Við heyrðum í fréttamanni sænska ríkissjónvarpsins í Rússlandi sem ekki gerir ráð fyrir að Lúkasjenkó geti haldið völdum til langframa en fari sennilega hvergi á næstu dögum.

Á flokksþingi Demókrata hefur verið veist hart að Donald Trump forseta og hann sagður óhæfur á alla lund. Barack Obama, fyrrverandi forseti, var ómyrkur í máli er hann ræddi embættisfærslu eftirmanns síns.

Þórunn Elísabet Bogadóttir og Björn Þór Sigbjörnsson ræddi í Heimsglugganum við Boga Ágústsson um hneykslismál í Noregi. Tryggingarstofnun Noregs mistúlkaði reglur um ferðafrelsi innan EES svæðisins og krafði fólk sem þegið hafði bætur en ekki dvalist í Noregi um endurgreiðslur. Tryggingarstofnunin gekk svo hart fram að fólk var dæmt í fangelsi. Nú hefur norska ríkisstjórnin beðist afsökunar.

Meginefni Heimsgluggans var spjall um Kamölu Harris, varaforsetaefni Demókrata fyrir kosningarnar í haust. Hún er fyrsta konan sem ekki er hvít sem annar hvor stóru flokkanna teflir fram í forsetakosningum.

Bogi Ágústsson ræddi við Héðinn Halldórsson um ástandið í Líbanon eftir miklar sprengingar sem urðu í höfuðborginni Beirút í fyrradag. Að minnsta kosti 135 létu lífið og á fimmta þúsund manns slasaðist. Héðinn bjó í Beirút þegar hann starfaði fyrir UNICEF og segir líbönsku þjóðina alls ekki mega við frekari áföllum í miðjum COVID faraldri, pólitískum óróleika og efnahagsörðugleikum. Héðinn segir mikinn óróa vera í landinu og það hafi í raun verið á barmi algers efnahagshruns.

Bogi og Héðinn ræddu meðal annars sögu landsins sem byggt er mörgum trúarhópum. Stjórnskipan Líbanons byggir á skiptingu valda milli þessara hópa, þannig er forsetinn ætíð úr hópi kristinna og forsætisráðherrann múslimi. Þessi skipan hefur leitt til spillingar og stöðnunar. Mikil mótmælaalda hófst í landinu í október á síðasta ári og almenningur er greinilega langþreyttur á ástandinu, mikilli verðbólgu, atvinnuleysi, lélegum innviðum og rótgróinni spillingu.

Björn Þór Sigbjörnsson og Vera Illugadóttir ræddu við Boga Ágústsson um skýrslu sem spáir því að búast megi við því að fólki í 23 vestrænum ríkjum fækki um helming á þessari öld. Ört dragi úr frjósemi í heiminum og Ítalir til dæmis verði aðeins 28 milljónir árið 2100 en nú búa yfir 60 milljónir á Ítalíu. Marvísleg vandamál fylgi fólksfækkun. Eldra fólki fjölgi um leið og börnum fækki og æ færri þurfi að standa undir allri verðmætasköpun. Ítalski rithöfundurinn Salvo Tuscani segir að fólk verði að gera sér grein fyrir að vandamálið sé ekki innflytjendur og flóttamenn heldur fólksfækkun og fólk sem flytur á brott, til dæmis frá heimabyggð hans á Sikiley.

Í Bandaríkjunum stendur Repúblikanaflokkurinn illa í skoðanakönnunum og Donald Trump forseti sömuleiðis. Repúblikanar hafa áhyggjur af því að þeir missi hugsanlega meirihluta sinn í öldungadeild Bandaríkjaþings í kosningunum í nóvember. Við heyrðum auglýsingu frá The Lincoln Project, hópi Repúblikana sem berst gegn endurkjöri Trumps. Þær auglýsingar eru sagðar fara mjög fyrir brjóstið á forsetanum og stuðningsfólki hans.

Í lokin var Bents Fabricius-Bjerre minnst, hann var ástsælt tónskáld í Danmörku og samdi mikið af tónlist fyrir kvikmyndir og sjónvarpsþætti. Við heyrðum titillagið úr hinni vinsælu þáttaröð Matador. Í útgáfunni sem var spiluð lék tónskáldið sjálft á píanó við undirleik LiveStrings, sem er strengjasveit ungra kvenna. Upptökustjóri var Íslendingurinn Ragnheiður Jónsdóttir.