Spegillinn 29.september 2021

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Skjálftavirkni eykst við Keili. Frá miðnætti hafa mælst þrír skjálftar yfir þremur að stærð og um 400 skjálftar í heildina.

Bráðamóttaka Landsspítalans Fossvogi er yfirfull dag eftir dag, af sjúklingum sem þarf að leggja inn á aðrar deildir, en það er ekkert pláss. Í gær var svo fullt að sjúklingar lágu inni á kaffistofu starfsfólks. Deildarstjórinn segir þetta gera starfsfólki erfitt með að sinna bráðveikum og slösuðum sjúklingum og efast um skilning stjórnvalda.

Forsvarsmenn Tryggingafélagsins Sjóvár segir rangt að iðgjöld hafi verið oftekin eins og framkvæmdastjóri Félags íslenskra bifreiðaeigenda heldur fram. Síðustu átján mánuði hefur Sjóvá greitt rúma tuttugu milljarða króna til viðskiptavina sinna.

Keir Starmer leiðtogi breska Verkamannaflokksins sleit flokksþinginu í dag með stormandi ræðu en óvíst hvort hún styrkir hann í sessi.

Sósíalíski vinstriflokkurinn í Noregi er hættur við að mynda vinstristjórn með Verkamannaflokknum og Miðflokknum. Stjórnendur þeirra halda áfram viðræðum um myndun minnihlutastjórnar.

Bréf í útgerðarfélögunum Brim og Síldarvinnslunni hafa hækkað verulega í kjölfar kosninganna um helgina. Aðalhagfræðingur Íslandsbanka segir að markaðurinn telji mögulega líklegra að við taki stjórn sem geri ekki miklar breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu.

Lengri umfjöllun:

Jörð skelfur að nýju við Keili. Kvika hefur ekki komið úr jörðu í tvær vikur á Reykjanesskaga, en jarðskjálftahrina hófst þar um helgina. Kristján Sigurjónsson ræðir við Freystein Sigmundsson jarðeðlisfræðing um atburðarásina þar og stöðuna í Öskju.

Eftirmáli alþingiskosninganna. Krafa um stöðugleika og sömu ríkisstjórn áfram, togast í einhverju á við óánægju fylgismanna Vinstri hreyfingarinnar grænt framboð í samtali ríkisstjórnarflokkanna nú segir Guðmundur Hálfdánarson prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands. Guðmundur ber saman kosningarnar á Íslandi og Þýskalandi og segir að flug popúliskra flokka hafi lækkað. Anna Kristín Jónsdóttir talar við Guðmund.

Sir Keir Starmer leiðtogi Verkamannaflokksins ávarpaði flokksþingið í dag. Honum þótti takast vel upp í að móta sannfærandi flokksstefnu. En ef ræðan og tíminn sætta ekki brátt stríðandi flokksfylkingar og virkja óánægjuna með stjórn Íhaldsflokksins er leiðtogatími Starmers brátt þrotinn. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.

Mjög hvasst hefur verið á Vestfjörðum í dag og björgunarsveitir fengu um þrjátíu útkallsbeiðnir á rúmum klukkutíma síðdegis. Vindhraði hefur hefur víða verið 30 til 40 metrar á sekúndu og enn meiri í hviðum. Veðurfræðingur býst við því að það dragi úr vindi á næstu klukkutímum.

Á níunda hundrað covid-sjúklinga létust í Rússlandi í gær. Dauðsföllin hafa ekki verið fleiri á einum sólarhring til þessa.

Talning atkvæða i alþingiskosningum mun áfram taka langan tíma þó að ný kosningalög taki gidli á næsta ári. Arnar Páll Hauksson segir frá og talar við Magnús Karel Hannesson.

Verkfærakista Loftslagsvænni sveitarfélaga var opnuð á dögunum, - það er vefgátt með alls kyns tólum fyrir sveitarfélög til að útbúa loftslagsstefnu. Ekki seinna vænna því stefnt er að því að sveitarfélög verði búin að skila Umhverfisstofnun loftslagsstefnu fyrir árslok, eftir þrjá mánuði. Ragnhildur Thorlacius talaði við Eygerði Margrétardóttur.

Myndir af biðröðum við bensínstöðvar í breskum fjölmiðlum síðustu daga ýta á ríkisstjórnina að leysa vandann. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.

Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra segir óvissu í kringum niðurstöðu alþingiskosninga óviðunandi. Leiðtogar stjórnarflokkanna þriggja gefa sér nokkra daga til að ræða grundvöll fyrir áframhaldandi stjórnarsamstarfi. Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra telur þau taka sér vikuna til þess. Ólöf Rún Skúladóttir ræddi við þau.

Atkvæði í Suðurkjördæmi verða talin aftur í kvöld og hægt að fylgjast með talningunni í beinni útssendingu á vefnum. Mjög mjótt var á munum milli Miðflokksmanns sem var kjördæmakjörinn og frambjóðenda VG. Þórdís Arnljótsdóttir fréttamaður er á Selfossi og ræddi við Valgeir Bjarnason, formann kjördæmisráðs VG í Suðurkjördæmi.

Óvissustigi almannavarna vegna vondra veðurhorfa hefur verið lýst yfir á morgun á Norðurlandi vestra, Norðurlandi eystra, Vesturlandi og á Vestfjörðum.

Jafnaðarmenn í Þýskalandi segjast hafa umboð til að mynda stjórn en Kristilegir demókratar segja að enginn hafi umboð til þess. Hallgrímur Indriðason fréttamaður segir frá frá Berlín.

Skoðanakannanir fyrir kosningar sýndu að talsverð hreyfing var á fylgi flokkanna fram á síðustu stundu segir Eva H. Önnudóttir, prófessor í stjórnmálafræði við HÍ. Erfitt sé að segja til um, út frá könnunum, hvaða þingmenn ná kjöri líkt og kom í ljós í gær, segir Þóra Ásgeirsdóttir framkvæmdastjóri Maskínu. Arnar Björnsson tók saman.

-----

Fyrrverandi þingmenn Jón Þór Ólafsson og Silja Dögg Gunnarsdóttir segja bæði óþolandi að ekki sé full ljóst hver var niðurstaða kosninganna á laugardaginn og hverjir voru kosnir á þing. Rætt var við þau um endurtalningar, utankjörfundaratkvæði, kosingalög og horfur á að ríkisstjórnarsamstarf haldi.

Umsjónarmenn: Anna Kristín Jónsdóttir og Arnar Páll Hauksson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar fréttahluta: Björg Guðlaugsdóttir

Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra segir óvissu í kringum niðurstöðu alþingiskosninga óviðunandi. Leiðtogar stjórnarflokkanna þriggja gefa sér nokkra daga til að ræða grundvöll fyrir áframhaldandi stjórnarsamstarfi. Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra telur þau taka sér vikuna til þess. Ólöf Rún Skúladóttir ræddi við þau. Atkvæði í Suðurkjördæmi verða talin aftur í kvöld og hægt að fylgjast með talningunni í beinni útssendingu á vefnum. Mjög mjótt var á munum milli Miðflokksmanns sem var kjördæmakjörinn og frambjóðenda VG. Þórdís Arnljótsdóttir fréttamaður er á Selfossi og ræddi við Valgeir Bjarnason, formann kjördæmisráðs VG í Suðurkjördæmi. Óvissustigi almannavarna vegna vondra veðurhorfa hefur verið lýst yfir á morgun á Norðurlandi vestra, Norðurlandi eystra, Vesturlandi og á Vestfjörðum. Jafnaðarmenn í Þýskalandi segjast hafa umboð til að mynda stjórn en Kristilegir demókratar segja að enginn hafi umboð til þess. Hallgrímur Indriðason fréttamaður segir frá frá Berlín. Skoðanakannanir fyrir kosningar sýndu að talsverð hreyfing var á fylgi flokkanna fram á síðustu stundu segir Eva H. Önnudóttir, prófessor í stjórnmálafræði við HÍ. Erfitt sé að segja til um, út frá könnunum, hvaða þingmenn ná kjöri líkt og kom í ljós í gær, segir Þóra Ásgeirsdóttir framkvæmdastjóri Maskínu. Arnar Björnsson tók saman. ----- Fyrrverandi þingmenn Jón Þór Ólafsson og Silja Dögg Gunnarsdóttir segja bæði óþolandi að ekki sé full ljóst hver var niðurstaða kosninganna á laugardaginn og hverjir voru kosnir á þing. Rætt var við þau um endurtalningar, utankjörfundaratkvæði, kosingalög og horfur á að ríkisstjórnarsamstarf haldi. Umsjónarmenn: Anna Kristín Jónsdóttir og Arnar Páll Hauksson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar fréttahluta: Björg Guðlaugsdóttir

Ríkisstjórnin heldur velli samkvæmt nýrri könnun Gallups og fengi samtals 35 þingmenn kjörna. Allir stjórnarflokkarnir bæta við sig fylgi frá síðustu könnun.

Rúmlega 47 þúsund hafa greitt atkvæði utan kjörfundar í Alþingiskosningunum . Þetta er met fjöldi.

Mikil vitundarvakning hefur orðið í tölvuöryggismálum hér á landi og mörg fyrirtæki eru með eigin netöryggissérfræðinga. Þetta segir lögreglufulltrúi sem segir að efla þurfi netafbrotadeild lögreglunnar.

Ótrygg raforka á Norðurlandi vestra stendur aukinni fjárfestingu og atvinnuþróun þar fyrir þrifum. Þetta segir framkvæmdastjóri sambands sveitarfélaga í landshlutanum.

Í Speglumum verðir rætt við stjórnmálafræðingana Eirík Bergmann og Stefaníu Óskarsdóttur um meðal annars nýja könnun Gallups.

Klínísk starfsemi Landspítala verður frá næstu áramótum fjármögnuð í samræmi við umfang þjónustunnar. Önnur verkefni spítalans verða fjármögnuð með föstum fjárveitingum eins og áður. Páll Matthíasson, forstjóri spítalans segir framundan miklar breytingar á hluta af rekstri spítalands. Jón Agnar Ólason talaði við hann.

Veldisvöxtur er í netárásum á fyrirtæki að sögn Antons Más Egilssonar aðstoðarforstjóra netöryggisfyrirtækisins Syndis, Haukur Holm ræddi við hann.

Munnlegum málflutningi í Rauðagerðismálinu lauk síðdegis.

Miðflokkurinn, Flokkur fólksins og Sjálfstæðisflokkurinn hafi varið mestu í auglýsingar á samfélagsmiðlum fyrir alþingiskosningarnar á laugardag. Sigurður Svansson eigandi auglýsingastofunnar Sahara hefur tekið saman auglýsingar flokkana á samfélagsmiðlum. Hafdís Helga Helgadóttir ræddi við hann í Síðdegisútvarpinu á rás2.

Ástand og lega Siglufjarðarvegar veldur vegfarendum kvíða og vegurinn er oft ófær á köflum. Elías Pétursson bæjarstjóri Fjallabyggðar segir að jarðgöng séu eina lausnin en þau séu þó ekki á dagskrá stjórnvalda. Anna Þorbjörg Jónasdóttir ræddi við hann.

Húsaleiga á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,9 prósent í ágúst frá fyrri mánuði og leiguvísitalan er hærri en nokkru sinni fyrr. Hildur Margrét Jóhannsdóttir sagði frá.

-----------

Tugir þúsunda hafa þegar greitt atkvæði utan kjörfundar í alþingiskosningunum og stefnir í að fleiri en nokkru sinni kjósi með þeim hætti. Sigríður Kristinsdóttir sýslumaður á höfuðborgarsvæðinu segir að miðað við kosningar fyrir fjórum árum hafi fjöldinn nærri tvöfaldast. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hana.

Mikið hvílir á sveitarfélögum vegna loftslagsbreytinga og í nýrri stefnu ríkisins um aðlögun að breytingunum eru sveitarfélögin þungamiðjan. Þetta segir loftslagsfræðingur á Veðurstofu Íslands. Ragnhildur Thorlacius tók saman.

Þrjátíu þúsund krónur á dag, hvern einasta dag, síðustu tíu árin. Svo mikið hafa íbúar í fínustu úthverfum Stokkhólm grætt á því einu að búa í einbýlishúsunum sínum. Gríðarlega hækkanir á húsnæðisverði í Svíþjóð undanfarinn áratug hafa skapað mikil auðæfi. En um leið ýtt undir misskiptingu og margskonar samfélagslegan vanda. Kári Gylfason í Svíþjóð segir frá.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar fréttahluta: Björg Guðlaugsdóttir

Spegillinn 22. september 2021

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Mark Eldred

Hátæknifyrirtæki í Garðabæ varð fyrir árás rússneskra tölvuþrjóta fyrir síðustu helgi. Þrjótarnir krefjast milljóna króna í lausnargjald fyrir gögn sem þeir lögðu hald á.

Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands hefur skipað þriggja manna nefnd sem ætlað er að rannsaka atburðarásina í aðdraganda þess að formaður Knattspyrnusambands Íslands sagði af sér.

Þjóðverjar eru andvígir því að talibönum verði leyft að ávarpa allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna, eins og þeir hafa farið fram á.

Framsóknarflokkurinn er með rúmlega 14 prósenta fylgi í nýrri fylgiskönnun MMR og mælist næst stærstur. Sjálfstæðisflokkur er með tæp 22 prósent.

Athafnamaðurinn Róbert Guðfinnsson hefur sett allar eignir sínar sem tengjast ferðaþjónustu á Siglufirði á sölu.

Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu rannsakar nú andlát karlmanns á þrítugsaldri sem missti meðvitund í Sky Lagoon í Kópavogi.

Bæjarstjórinn í Fjallabyggð segir að ekki þurfi að ráðast í miklar framkvæmdir í Siglufjarðarhöfn til að útbúa þar aðstöðu fyrir nýtt varðskip. Hann telur miklu máli skipta fyrir landsbyggðina að varðskip skuli nú í fyrsta sinn hafa eignast heimahöfn úti á landi.

Lengri umfjöllun:

Þrír dagar eru til alþingiskosninga. Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir og Einar K Guðfinnsson fyrrverandi þingmenn og fyrrverandi forsetar Alþings ræða kosningabaráttuna, yfirbragð hennar, samanburð við fyrri kosningar í Speglinum. Kristján Sigurjónsson talar við þau.

Art Basel eða listaverkamessan í Basel er mikilvægasti sölustaður nútímalistar og stendur nú yfir, var aflýst í fyrra. Covid hefur án efa áhrif á alþjóðlegan listamarkað eins og annað, sama með stafræna tækni og aukna umhverfisvitund, en nákvæmlega hver áhrifin verða er ekki ljóst eins og tíðindamaður Spegilsins heyrði í heimsókn á Art Basel. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.

Spegillinn 20. september 2021

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Flokkur fólksins og Framsókn bæta við sig fylgi í nýjasta þjóðarpúlsi Gallup. Sjálfstæðisflokkurinn er stærstur með rúmlega tuttugu og eins prósents fylgi. Ríkisstjórnin fellur samkvæmt könnuninni.

Fullbólusettu erlendu ferðafólki verður leyft að koma til Bandaríkjanna frá nóvember. Ferðabann vegna COVID-19 faraldursins hefur verið í gildi frá því í mars í fyrra.

Mannréttindi eru brotin á sjúklingum á bráðamóttöku Landspítala, að sögn bráðalæknis. Dæmi séu um að sjúklingar þurfi að bíða eftir plássi á legudeildum í allt að 70 klukkustundir í gluggalausu herbergi.

Bændur á Héraði eru brenndir eftir þurrka sumarsins. Margir þeirra láta nú bora eftir vatni og er langur biðlisti eftir bornum.

Hraunflæði úr eldgosinu við Fagradalsfjall mælist nú rúmlega 150 milljónir rúmmetra og flatarmálið orðið 4,8 ferkílómetrar, samkvæmt nýjustu mælingum Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands.

Ólafur Ragnar Grímsson, fyrrverandi forseti Íslands segir að stjórnarmyndunarumboð forsetans, sem forystufólk flokkana fær venjubundið eftir kosningar, eigi sér enga festu í stjórnarskránni. Eina sem sé stjórnskipulega fastur punktur sé að forsetinn beri ábyrgð á að mynduð sé ríkisstjórn í landinu.

Íra grunar að rostungurinn, sem hafði stutta viðdvöl á Höfn í Hornafirði um helgina, sé sá sami og hrellti Íra og fleiri evrópubúa í sumar.

Gul veðurviðvörun hefur verið gefin út fyrir allt landið á morgun.

Lengri umfjöllun:

Ef frambjóðendur lofa útgjöldum þá þarf einnig finna út hvernig eigi að borga. Þá er um tvennt að velja; skattar eða meiri skuldsetning. Þetta segir Katrín Ólafsdóttir hagfræðingur og dósent við Háskólann í Reykjavík. Kristján Sigurjónsson ræddi við Katrínu og spurði hvers vænta mætti í efnahagsmálum landsins á næstu misserum,

Nýr hernaðarsamningur Ástrala, Breta og Bandaríkjamanna kann að marka meiri tímamót en margan myndi gruna. Vísað er til jarðhræringa í utanríkismálum, tilraunar til að skapa nýja heimsmynd. Ragnhildur Thorlacius segir frá.

Bókin ,,The Key Man,? eða Lykilmaðurinn, fjallar um ris og fall pakistansks viðskiptajöfurs, Arif Naqvi. Tveir blaðamenn Wall Street Journal, Simon Clark og Will Louch rekja sögu Naqvi sem höfðaði til milljarðamæringa og stofnanafjárfesta með boðskap um að fjárfesta til að bæta heiminn. Fjárfestar eins og Bill Gates stofnandi Microsoft, þróunarstofnanir og lífeyrissjóðir lögðu alls þrjá milljarða Bandaríkjadala í sjóði Naqvis til að fjárfesta í góðum málefnum í Asíu og Af

Ofbeldismálum gagnvart fötluðum sem berast réttindagæslumönnum þeirra hefur fjölgað. Dæmi eru um umönnunarofbeldi ekki síður en kynferðis- og heimilisofbeldi. Ólöf Rún Skúladóttir ræddi við Jón Þorstein Sigurðsson yfirmann réttindagæslumanna fatlaðs fólks.

Hlutabréfaverð í íslensku kauphöllinni hefur hækkað um rúmlega 65 prósent síðustu 12 mánuði og hvergi meira.

Gallar eru í hönnun nýs rannsóknarhúss Landspítalans að mati yfirlækna sem hafa ítrekað bent á þá en segja að skort hafi samráð. Ólöf Rún Erlendsdóttir sagði frá og ræddi við Jón Jóhannes Jónsson yfirlækni erfða- og sameindalíffræði á Landspítalanum.

Forseti Brasilíu ætlar að hunsa kröfu um að allir sem taka þátt í allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna í næstu viku skuli vera bólusettir gegn kórónuveirunni. Hann segist ætla að verða síðasti Brasilíumaðurinn sem þiggur bólusetningu. Ásgeir Tómasson sagði frá.

Akstur um Siglufjarðarveg er eins og að spila rússneska rúllettu, segir Stefanía Hjördís Leifsdóttir, sem ók þar fram á stærðarinnar grjóthnullunga í morgun. Anna Þorbjörg Jónasdóttir talaði við hana.

Danir ætla að setja lög sem koma í veg fyrir lífstíðarfangar geti stofnað til rómantískra kynna við fólk utan múranna. Búist er við að lögin taki gildi í janúar næstkomandi. Jón Agnar Ólason sagði frá.

-----------

Landris við Öskju telst til tíðinda og kvikuþróin undir henni virðist vera grunnstæð, segir Kristín Jónsdóttir hópstjóri náttúruvárvöktunar á Veðurstofunni. Ragnhildur Thorlacius talaði við hana og rakti líka umfjöllun frá Öskjugosi 1961 þar sem Sigurður Þórarinsson náttúrufræðingur segir frá aðstæðum við gosstöðina. Emil Björnsson fréttamaður ræddi við hann á sínum tíma.

Þrír flokkar til vinstri ætla að reyna stjórnarmyndun í Noregi eftir þingkosningarnar á mánudaginn var. Óvíst er þó um samstöðu. Deilumálin eru mörg kunnugleg fyrir Íslendinga, til dæmis utanríkismálin, en önnur eru framandi. Gísli Kristjánsson rekur stöðuna í viðræðunum.

Uppstokkun í bresku stjórninni bendir til að Boris Johnson forsætisráðherra hugi á kosningar 2023, ekki þegar kosningatímabilinu lýkur 2024. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon. Útsendingu fréttahluta stjórnaði Björg Guðlaugsdóttir.

Spegillinn 15. september 2021

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Gríðarlegur hiti og mikil gasmengun fylgdi auknu hraunflæði á gosstöðvunum í dag. Vettvangsstjóri lögreglunnar á Suðurnesjum segir að margir átti sig ekki á hættunni. Þyrla landhelgisgæslunnar þurfti að sækja tvo út á hraunið í dag.

Eldfjallafræðingur segir að hraunbelgir munu ítrekað verða til í hrauninu í Geldingadölum og springa með svipuðum afleiðingum og í dag þegar eldár tóku að renna ört úr gosinu.

Sóttvarnalæknir segir að verið sé að taka ákveðna áhættu með því að leyfa 1.500 manns að koma saman ef þeir hafa tekið kórónuveiruhraðpróf. Embætti landlæknis hefur fengið margar umsóknir um markaðsleyfi fyrir slík próf.

Eitt ár gæti liðið þar til framleiðsla hæfist að nýju gas- og jarðgerðarstöð Sorpu í Álfsnesi. Mygla hefur fundist í húsnæðinu.

Liz Truss, ráðherra utanríkisviðskiptamála, er nýr utanríkiráðherra Bretlands. Boris Johnson forsætisráðherra hóf í dag hrókeringar í ríkisstjórninni.

Lengri umfjöllun:

Nú eru tíu dagar til alþingiskosninga 25. september. Á mánudag voru málefni ungs fólks til umræðu í Speglinum, hvaða málaflokkar væru þeim hópi efst í huga. Í dag eru það málefni eldra borgara, roskinna, aldraðra, 60 plús eða hvað við viljum kalla þennan hóp. Og hann er býsna fjölmennur. Um 20 prósent landsmanna er 60 ára og eldri - hátt í 74 þúsund manns og nærri 12 prósent landsmanna er 67 ára eða eldri eða ríflega 45 þúsund manns. Helgi Pétursson formaður Landssambands eldri borgara og Ingibjörg H Sverrisdóttir formaður Félags eldri borgara í Reykjavík og nágrenni ræða málin í spjalli við Kristján Sigurjónsson.

Breskir fjölmiðlar þreytast ekki á að endurtaka að Emma Raducanu, sem sigraði á opna bandaríska tennismótinu nýlega, var fyrir nokkrum mánuðum venjuleg skólastúlka að taka stúdentspróf. Raducanu þykir sýna smitandi leikgleði, sem í viðbót við uppruna hennar og hæfileika fá breska fjölmiðla til að spá því að hún tekjumöguleikar hennar slái öll met. Allt þetta veitir innsýn í peningamaskínu íþróttanna. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.