Verkfall hjúkrunarfræðinga hefst að óbreyttu eftir fjóra daga en boðað hefur verið til sáttafundar í fyrramálið. Komi til verkfalls mun Landspítali fresta allri þjónustu sem hægt er að fresta.

Tveir af um þrjú þúsund manns sem komið hafa hingað til lands frá því skimun hófst á landamærunum hafa greinst með virkt COVID-19 smit. Landlæknir lýsir áhyggjum af hugsanlegu verkfalli hjúkrunarfræðinga.

Alþjóðaheilbrigðisstofnunin vonast til að á þessu ári verði hægt að framleiða nokkrar milljónir skammta af bóluefni gegn veirunni sem veldur COVID-19.

Lengri umfjallanir:

Stjórnsýsla loftslagsmála er um margt veik og fátt bendir til þess að Ísland standi við markmið um kolefnishlutleysi fyrir árið 2040. Þetta kemur fram í drögum að skýrslu sem Capacent vinnur fyrir Loftslagsráð. Arnhildur Hálfdánardóttir segir frá.

Doktor Pétur M. Jónasson vatnalíffræðingur er 100 ára í dag, 18. júní. Hið íslenska náttúrufræðifélag heiðrar Pétur með því að tileinka honum nýjasta hefti Náttúrufræðingsins. Í því er fjallað um Þingvallavatn og rannsóknir á lífríki og vistfræði þess. Kristján Sigurjónsson ræðir við Hilmar Malmquist.

Eftir tuttugu ára baráttu fengu heilbrigðisgagnafræðingar því framgengt að nám þeirra var fært upp á háskólastig. Við það stórjókst aðsókn í námið. Arnhildur Hálfdánardóttir ræddi við Hólmfríði Einarsdóttur.

Spegillinn 16, júní 2020

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Sóttvarnalæknir segir að smit dagsins í dag sé bakslag miðað við þróun faraldursins hérlendis undanfarið. 860 eru væntanlegir til Íslands í gegnum Keflavíkurflugvöll í dag en mikilvægt sé að þau haldi sig í sóttkví þar til niðurstaða úr skimun er ljós.

Dómarareynsla úr Landsrétti hafði áhrif á hæfnismat umsækjenda um stöðu landsréttardómara. Sú reynsla byggði á fyrri skipun umsækjendanna í Landsrétt sem Mannréttindadómstóll Evrópu taldi ekki standast mannréttindasáttmála Evrópu.

Framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi segir að alltaf megi búast við sveiflum í nytjastofnum sjávar. Því sé það ekki áfall þó Hafrannsóknastofnun leggi til að dregið verði úr þorskveiðum.

Aldrei í sögu Háskóla Íslands hafa borist fleiri umsóknir í hjúkrunar-, leikskólakennara- og tæknifræðinám.

Skapandi greinar eins og tölvuleikir hafa skilað Finnum gríðarlegum verðmætum.

Hnífsstunguárás í Reykjavík í gærmorgun er rannsökuð sem tilraun til manndráps. Maðurinn sem réðist á konu með hnífi hefur verið úrskurðaður í gæsluvarðhald til þrettánda júlí.

Félag prófessora við ríkisháskóla mótmælir harðlega því sem það kallar pólitísk afskipti fjármála- og efnahagsráðuneytisins af ráðningu ritstjóra hagfræðitímaritsins Nordic Economic Policy Review sem norræna ráðherranefndin gefur út.

Hafrannsóknarstofnun hefur hækkað ráðlagðan heildarafla grásleppu.

Háskólinn á Akureyri kann að þurfa að hafna allt að helmingi þeirra sem sótt hafa um nám við skólann í haust komi ekki til aukin fjárveiting frá ríkinu.

Lengri umfjöllun:

Þetta er ekki áfall. Við eigum alltaf að búast við því að það geti orðið sveiflur í nytjastofnum sjávar. Þetta eru viðbrögð Heiðrúnar Lindar Marteinsdóttur, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi, við því að Hafrannsóknarstofnun leggur til að dregið verði úr þorskveiðum sem nemur 15 þúsund tonnum á næsta fiskveiðiári. Þetta er í fyrsta sinn í 11 ár sem stofnunin leggur til að dregið verði úr þorskveiðum. Guðmundur Þórðarson fiskifræðingur hjá Hafó segir að ástæðan fyrir sex prósenta skerðingu þorsveiða sé að vísitala milli árganga sé lélegri en talið var. 2016 árgangurinn var lélegur og gert var ráð fyrir því en ekki að fallið yrði svona mikið og raun ber vitni. Arnar Páll Hauksson talaði við Guðmund og Heiðrúnu.

Helmingur ljósmæðra hættir á næstu tíu til fimmtán árum og það er farið að bera á skorti. Hugsanlega er nýliðunin þó aðeins að glæðast. Áslaug Valsdóttir formaður Ljósmæðrafélags Ísland

Spegillinn 15, júní 2020

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Um níu hundruð flugfarþegar voru skimaðir við komuna til landsins í dag. Allir völdu að fara í skimun og enginn í sóttkví. Átta flugvélar komu til landsins og jafnmargar fóru utan.

Lágmarksviðgerð á húsnæði Sýkla- og veirufræðideildar Landspítala gæti kostað fjögur hundruð milljónir króna. Stjórnendur Landspítala hafa hug á að færa deildina en það gæti tekið nokkra mánuði.

Þórhildur Sunna Ævarsdóttir, þingmaður Pírata, tilkynnti við upphaf þingfundar í dag að hún væri hætt sem formaður stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar Alþingis. Hún tiltók meðal annars hvernig meirihlutinn hefði ákveðið að hætta frumkvæðisathugun á hæfi sjávarútvegsráðherra. Hún sagði grafið undan eftirlitshlutverki þingsins.

Ný ríkisstjórn tekur við völdum á Írlandi á næstunni. Samkomulag hefur tekist um myndun nýrrar stjórnar, en fjórir mánuðir eru liðnir frá kosningum.

Samningafundi Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og ríkisins er lokið. Hann stóð í þrjár klukkustundir. Samninganefndirnar hafa viku til að semja, annars hefst ótímabundið verkfall hjúkrunarfræðinga á mánudagsmorgun, 22. júní.

Forsætisráðherra Bretlands segist vongóður um að skrifað verði undir nýjan viðskiptasamning við Evrópusambandið í næsta mánuði.

Tæplega helmingi fleiri hafa greitt atkvæði utan kjörfundar í forsetakosningunum núna en á sama tíma fyrir fjórum árum.

Hlutfall erlendra ríkisborgara á atvinnuleysisskrá í maí var um 40%. Atvinnuleysi meðal þeirra er nærri 25%.

Lengri umfjöllun:

Losað var um ferðatakmarkanir til landsins í dag 15. júní - við landamærin á Keflavíkurflugvelli gátu farþegar á leið til landsins farið í skimun eða sýnatöku, en fram til þessa hafa farþegar þurft að far í 14 daga sóttkví. Átta flugvélar komu til landsins, sú fyrsta lenti rétt fyrir klukkan 10 í morgun, en suú síðasta lenti upp úr klukkan fjögur. Þrjár vélar komu frá Kaupmannahöfn, hinar frá Lundúnum, Ósló, Frankfurt, Stokkhólmi og Vogum í Færeyjum. Undirbúningur fyrir þennan dag hefur staðið linnulaust undanfarnar vikur því að mörgu var að hyggja. Kristján Sigurjónsson ræðir við Víði Reynisson yfirlögregluþjón og Sigrúnu Davíðsdóttur fréttmann og Spegilskonu, sem kom með fyrstu vél frá London í morgun, um gang mála í dag í beinni útsendingu. .

Atvinnuleysi meðal erlendra ríkisborgara hér á landi í maí var nærri 25%. Hlutfall erlendra ríkisborgara á atvinnuleysisskrá er nú um 40%. Atvinnuleysi á Suðurnesjum dróst saman um 5 prósentustig og mælist nú tæp 20 %. Arnar Páll Haukss

Fórnarlamb manns, sem Landsréttur dæmdi á miðvikudag í fimm ára fangelsi vegna kynferðisbrota gegn þremur börnum, ætlar að sækja bætur vegna mistaka sem gerð voru við rannsókn málsins.

Ferðamálaráðherra vonar að nýr ferðaábyrgðarsjóður geti hjálpað bæði ferðaskrifstofum og þeim sem hafa átt viðskipti við þær.

Slakað verður á ferðatakmörkunum aðfaranótt mánudags. Komi upp smit telur sóttvarnalæknir að hægt verði að grípa til vægari aðgerða en áður.

Sænska ríkisútvarpið hefur ekki efni á að kaupa eintak af rannsóknarskýrslu um morðið á Olof Palme.

Ríkislögreglustjóri vill rannsaka hvort kynþáttafordómar þrífist innan lögreglunnar og rýna í samskipti hennar við innflytjendur. Umræðan um kynþáttafordóma og lögregluofbeldi vestanhafs hafi ýtt við lögreglunni hér.

Samningaviðræður Breta og Evrópusambandsins um framtíðarviðskiptasamband ganga treglega og sem fyrr eru fiskveiðimálin þrándur í götu.

Mohamedou Slahi var ranglega vistaður í Guantanamo-búðunum í meira en 14 ár. Nú er verið að gera kvikmynd um hann í Hollywood, og segist hann hafa fyrirgefið kvölurum sínum.

Fjármálaráðherra segir að Þorvaldur Gylfason hafi ekki verið heppilegur samstarfsmaður ráðuneytisins sem ritstjóri hagfræðitímarits vegna gagnrýni hans á ríkisstjórnir Íslands síðustu ár.

Launaliðurinn var ekki ræddur á samningafundi hjúkrunarfræðinga og ríkisins í dag. Viðræðurnar eru erfiðar og þungar, en boðað hefur verið til nýs fundar eftir helgi.

Landlæknir segir líklegt að fyrirhugað verkfall hjúkrunarfræðinga muni hafa áhrif á sýnatöku vegna COVID-19 á landamærum. Sýnatakan sé á ábyrgð lækna og hjúkrunarfræðinga.

Bandaríkjastjórn hótar að beita saksóknara Alþjóðlega sakamáladómstólsins refsiaðgerðum ákveði þeir að ákæra bandaríska hermenn fyrir stríðsglæpi í Afganistan.

Alþýðusamband Íslands gerir athugasemdir við að vextir verði lagðir á hlutdeildarlán ríkisins ef tekjur lántakenda hækka á lánstímanum.

Rúmum þremur milljörðum verður varið til að hvetja útlendinga að koma til Íslands og hvetja Íslendinga til að ferðast um landið. Loks á að fara í herferð til hvetja landsmenn til að velja íslenskt. Arnar Páll Hauksson talar við Sigurð Hannesson.

Það hefur myndast gap á milli lögreglunnar og almennings og það ber meira á vantrausti og virðingarleysi. Þetta er mat tveggja varðstjóra í Kópavogi. Þeir sinna samfélagslöggæslu og starfið lýtur meðal annars að því að vinna traust innflytjenda. Arnhildur Hálfdánardóttir ræðir við Hrein Júlíus Ingvarsson og Unnar Þór Bjarnason.

Velkomin að Speglinum, Arnhildur Hálfdánardóttir er umsjónarmaður.

Til greina kemur að herða aftur á takmörkunum á landamærum ef vart verður við COVID-19 smit í samfélaginu eftir 15. júní. Þetta kom fram á blaðamannafundi heilbrigðisráðherra í dag.

Sænskir blaðamenn gagnrýna niðurstöðuna rannsóknar ríkissaksóknara á morðinu á Olof Palme. Sumir velta því upp hvort ættingjar meints morðingja geti stefnt stjórnvöldum fyrir meiðyrði.

Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi segja nýtt áhættumat Hafrannsóknastofnunar þrengja að möguleikum til fiskeldis. Gagnrýni Landsambands veiðifélaga á matið sé fráleit.

Talsmaður fyrirtækis sem vill reisa vindorkuver í Dalabyggð segir áhyggjur af hljóðmengun óþarfar. Engin ástæða sé til að skerpa á lögum um vindorkuver.

Innan raða lögreglunnar starfa sárafáir innflytjendur og hlutfall innflytjenda í lögreglunámi hefur lækkað skarpt eftir að námið færðist á háskólastig. Lektor í lögreglufræði telur brýnt að lögreglan endurspegli samfélagið og lögmaður vill kanna hvort rasismi þrífst innan löggunnar.

Spegillinn 9.6.2020

Umsjónarmaður Bergljót Baldursdóttir

Útför George Floyd, sem lést í vörslu lögreglu í Bandaríkjunum fyrir hálfum mánuði, fór fram í dag að viðstöddu fjölmenni.

Ríkissáttasemjari hefur boðað sáttafund í deilu hjúkrunarfræðinga og ríksins á fimmtudaginn. Hjúkrunarfræðingar vilja að grunnlaun hækki um 25% á samningstímanum. Hjúkrunarfræðingar krefjast þess að laun þeirra hækki um 10% umfram lífskjarasamninginn. Ríkissáttasemjari sá ekki ástæðu til að boða nýjan fund að svo stöddu eftir árangurslausan fund í gær. Í dag boðaði hann hins vegar til næsta sáttafundar á fimmtudaginn. Ótímabundið verkfall á að hefjast eftir tæpar tvær vikur. Arnar Páll Hauksson sagði frá

Til stendur að opna ytri landamæri Schengen-svæðisins fyrsta júlí. Dómsmálaráðherra segir að stefnt sé að opnun landamæra Íslands hvort sem önnur lönd innan svæðisins gera það eður ei.

Þorvaldur Gylfason þótti of viðloðinn stjórnmál til að hljóta meðmæli fjármála- og efnahagsráðuneytisins sem ritstjóri samnorræns fræðitímarits. Hann taldi ráðninguna frágengna en tveimur vikum síðar var hún dregin til baka.

Hæstaréttardómari í Brasilíu hefur úrskurðað að ríkisstjórn Bolsonaro, forseta landsins, beri að birta upplýsingar um þróun Covid-19 farsóttarinnar.

Búast má við töfum á umferð um hringveginn í Mosfellsbæ í allt sumar, en þar eru að hefjast framkvæmdir við tvöföldun Vesturlandsvegar í norðurátt.

Nýlega voru samþykkt lög á Alþingi um vernd uppljóstrara og taka þau gildi um næstu áramót. Þar er í fyrsta sinn komin heildstæð löggjöf um vernd uppljóstrara og er markmið laganna að stuðla að því að upplýst verði um lögbrot og ámælisverða háttsemi og þannig dregið úr henni, eins og segir í lögunum. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við Halldóru Þorsteinsdóttur, lektor í lögfræði við Háskólann í Reykjavík.

Fasteignamat næsta árs var kynnt fyrir sléttri viku. Það hækkaði um 2,1% frá fyrra ári. Sveitarfélög miða við fasteignamatið þegar þau leggja á fasteignagjöld. Matið er í raun þak þeirra en skatthlutfall vegna íbúðarhúsa og sumarhúsa má nema allt að hálfu prósenti af fasteignamati.

Það getur verið strembið að meta virði fasteigna, sérstaklega á minni stöðum þar sem eru fáar hreyfingar á markaði. Árlega endurmetur Þjóðskrá virði allra fasteigna á Íslandi, alls ríflega 200 þúsund eigna. Arnhildur Hálfdánardóttir talaði við Margréti Hauksdóttur forstjóra Þjóðskrár

Um næstu mánaðamót verða bæði útlendingar og Íslendingar sem koma til landsins að greiða 15 þúsund krónur fyrir skimun, velji þeir að fara ekki í 14 daga sóttkví.

Formaður Samtaka ferðaþjónustunnar hefur áhyggjur af að skimunargjaldið verði til þess að þeir sem áttu bókaðar ferðir hætti við að koma til Íslands. Vegna þessa nýja gjalds, sé mögulegt að afbóka án þess að greiða afbókunargjald.

Tvær danskar ferðaskrifstofur sem sérhæfa sig í ferðum til sólarlanda eru byrjaðar að bjóða pakkaferðir til Íslands og Færeyja.

Árangurslaus samningafundur var í kjaradeilu hjúkrunarfræðinga og ríkisins í dag. Sáttasemjari sér ekki ástæðu til að boða nýjan fund að svo stöddu. Hjúkrunarfræðingar hafa boðað verkfall frá 22. júní.

Undanfarna sex mánuði fjölgaði mest í Siðmennt og mest var fækkunin í Þjóðkirkjunni. Yfir 50 trúfélög eru skráð á Íslandi.

Fyrsta skrefið að því að opna landamæri Íslands verður stigið eftir viku, 15. júní. Í mjög stuttu máli verða allir sem koma til landsins skimaðir fyrir kórónuveirunni eða þeir sem kjósa að fara ekki í sóttkví. Hún verður ókeypis fystu tvær vikurnar en eftir það verða ferðamenn að greiða 15 þúsund krónur. Landamæri Íslands hafa reyndar verið opin frá því að veiran byrjaði að herja hér en allir sem hafa komið og koma til landsins hafa þurft að fara í 14 daga sóttkví. Arnar Páll Hauksson talar við Bjarnheiði Hallsdóttur.

Tölur um COVID-19 smit og dauðsföll meðal heilbrigðisstarfsfólks er eitt af því sem Alþjóða heilbrigðisstofnunin telur brýnt að kanna og draga lærdóm af, meðal annars til að draga úr smithættu og efla öryggi heilbrigðisstarfsfólks. Upplýsingum um smit í þessum hópi er ekki safnað á Íslandi. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.

Velkomin að Speglinum, Arnhildur Hálfdánardóttir er umsjónarmaður.

Forstjóri Landspítalans segir það alvarleg tíðindi að hjúkrunarfræðingar ætli að boða til verkfalls. Það trufli þjónustu spítalans, en bráðaþjónustu verði sinnt. Formaður samninganefndar ríkisins segir kröfur hjúkrunarfræðinga meiri en samið hefur verið um við aðra.

Hrópað var að forseta Namibíu þegar hann hélt stefnuræðu í þjóðþinginu í gær. Hann var spurður hvort hann eða fjölskylda hans tengdust Samherjamálinu en sagðist hafa verið ráðlagt að ræða ekki mál sem væri fyrir dómi.

Sagnfræðiprófessor segir að það sé ekki lengur móðgun að bjóða sig fram gegn sitjandi forseta. Hann segir það jákvætt að þeir fái mótframboð.

COVID-19 farsóttin hefur dregið yfir fjörutíu þúsund til dauða í Bretlandi, samkvæmt opinberum tölum. Byrjað er að slaka á viðbúnaði sem átti að draga úr útbreiðslu kórónuveirunnar.

Stéttaskipting og félagslegt misrétti eru meðal ástæðna þess að Brasilía hefur farið mjög illa út úr kórónuveirufaraldrinum

Ekki er meirihlutastuðningur á Alþingi við frumvarp ferðamálaráðherra, um að ferðaskrifstofur megi endurgreiða aflýstar ferðir með inneignarnótu í stað peninga. Þetta segir ráðherrann sjálfur.

Grunsemdir um meiriháttar fjárdrátt í máli tveggja systra með heilabilun vöknuðu þegar þeim voru skipaðir lögráðamenn fyrir þremur árum.

Starfsemi Landspítala raskast minna í sumar en undanfarin sumur. Forstjóri spítalans segir að betur gangi að fá fólk til afleysinga nú en áður.

Hersýningu í París í tilefni þjóðhátíðardags Frakklands 14. júlí hefur verið aflýst vegna COVID-19. Sýningin hefur ekki fallið niður frá því í síðari heimsstyrjöldinni.

Vont kólesteról hefur aukist verulega í blóði íbúa í Asíu en lækkað í blóði Vesturlandabúa. Þetta sýna niðurstöður mjög umfangsmikillar rannsóknar. sem birt var í vísindatímaritinu Nature í dag. Mest hefur það lækkað í blóði Belga og Íslendinga.

Reiknistofu bankanna tókst að hrinda árás á tölvukerfi fyrirtækisins. Forstjórinn segir að árásinni hafi ekki verið beint sérstaklega gegn Reiknistofunni.