Kosið er í Færeyjum í dag og búist er við að stjórnarandstöðuflokkar bæti við sig fylgi. Boðað var til kosninga eftir að Miðflokkurinn gekk úr stjórninni þegar formaður flokksins, Jenis av Rana, var rekinn vegna afstöðu hans til réttinda hinsegin fólks. Ekki reyndist unnt að mynda meirihlutastjórn án Miðflokksins og því var boðað til kosninga næstum ári áður en kjörtímabilinu er lokið.

Björn Þór Sigbjörnsson og Gígja Hólmgeirsdóttir ræddu færeysk stjórnmál við Boga Ágústsson í Heimsglugganum. Þá var einnig rætt um niðurstöðu endurtekinna kosninga til öldungadeildar Bandaríkjaþings í Georgíu-ríki og dóm yfir Cristinu Kirchner, varaforseta Argentínu.

Þórunn Elísabet Bogadóttir og Björn Þór Sigbjörnsson ræddu erlend málefni í Heimsglugganum á Morgunvaktinni á Rás 1 á nýjum tíma og verður vikulegt spjall þeirra nú eftir fréttayfirlit klukkan hálf átta. Umræðuefni að þessu sinni voru hörð átök um borgina Bakmút í austurhluta Úkraínu, norsk málefni, Brexit-umræður í breska þinginu og afstæð tímaskynjun. Samkvæmt rannsókn John Moores-háskólans í Liverpool skynjar fólk tímann mismunandi eftir aldri, eftir sem fólk eldist finnst því tíminn líða hraðar.

Aðalefni Heimsgluggans að þessu sinni var umfjöllun um kosningabaráttu í Færeyjum. Lögmaður, sem er forsætisráðherra Færeyja, rak Jenis av Rana úr stjórninni vegna andstöðu hans við aukin réttindi samkynhneigðra. Miðflokkur Jenis hætti þá stuðningi við stjórnina og Færeyingar ganga því til kosninga ári áður en kjörtímabilið er á enda. Hjálmar Árnason var gestur Heimsgluggans og ræddi við Björn Þór Sigbjörnsson og Boga Ágústsson um færeysk stjórnmál.

Ljóst er að Repúblikanar verða í meirihluta í fulltrúadeild Bandaríkjaþings næstu tvö árin. Sá meirihluti verður þó naumur og mun minni en vonir Repúblikana stóðu til fyrir kosningar. Þeir töldu að stórsigur væri í vændum en niðurstaðan varð að Demókratar halda völdum í öldungadeildinni og þeim gekk betur í ýmsum öðrum kosningum svo sem til embætta í einstökum ríkjum Bandaríkjanna. Þetta var meðal umræðuefna er Þórunn Elísabet Bogadóttir og Björn Þór Sigbjörnsson ræddu við Boga Ágústsson um erlend málefni í Heimsglugganum á Morgunvaktinni á Rás 1.

Þau ræddu einnig nýjar og nýlegar íslenskar bækur um erlend málefni og um stöðu mála í Brasílíu þar sem ýmis erfið verkefni bíða.

Aðalaumræðuefni Björns Þórs Sigbjönrssonar og Boga Ágústssonar í Heimsglugganum þessa vikuna voru nýafstaðnar kosningar í Bandaríkjunum. Demókrötum gekk betur en þeir höfðu óttast en Bogi lagði áherslu á að Repúblikanar hefðu samt unnið því allar líkur væru á að þeir fengju meirihluta í fulltrúadeild Bandaríkjaþings. Meiri óvissa ríkir um úrslitin í öldungadeildinni. Þeir ræddu einnig stjórnmálastöðuna í Færeyjum þar sem boðað hefur verið til kosninga eftir að Miðflokkurinn hætti í samsteypustjórn hægriflokka.

Múte B. Egede, formaður grænlensku landstjórnarinnar, segir mikilvægt að lítil hernaðarspenna verði áfram á norðurslóðum. Egede segir Grænlendinga vera að móta stefnu í öryggismálum og að mikilvægt sé að hlustað sé á fólkið sem býr á heimskautasvæðunum. Hann segir augljóst að allar aðstæður í öryggis- og varnarmálum hafi gjörbreyst við innrás Rússa í Úkraínu í febrúar.

Egede segir að raunar hafi verið ljóst fyrir innrásina að heimskautasvæðið veki sífellt meiri áhuga og stórveldi séu farin að skipta sér af málum þar. Nauðsynlegt sé að efla viðbragðsmátt á Grænlandi. Hann segir að Grænlendingar og Danir hafi gert samkomulag um þjálfun viðbragðsliða á Grænlandi, þannig fengi ungt fólk menntun til viðbragða við ógn en grænlenska ríkisstjórnin ætlaði að marka nýja stefnu í öryggis- og varnarmálum. 

Danska stjórnin gaf út í vor nýja skýrslu, Dansk sikkerhed og forsvar til 2035, þar sem augunum var ekkí síst beint að öryggis- og varnarmálum á norðurslóðum, við Færeyjar og Grænland. Í viðtali við Carsten Fjord-Larsen, flotaforinga og yfirmann danska flotans kom fram að nauðsynlegt væri að endurnýja skipin sem eiga að annast eftirlit á svæðinu. Þetta eru skip sem eru Íslendingum að góðu kunnug, Thetis, Triton, Hvítabjörnin og Vædderen, en þau eru tíðir gestir í Reykjavík, taka vistir og skipta um áhafnir á Íslandi.

Nýtt fólk hefur tekið við stjórn í Bretlandi og Svíþjóð, Rishi Sunak kom í stað Liz Truss sem forsætisráðherra Bretlands, í Svíþjóð hefur hægri stjórn tekið við af ríkisstjórn Jafnaðarmanna. Nýir leiðtogar voru í eldlínunni í þingumræðum. Í Bretlandi þótti Sunak standa sig vel í fyrsta fyrirspurnatíma forsætisráðherra. Þingmenn Íhaldsflokksins studdu vel við bakið á honum. Í sænska þinginu var meiri ró yfir umræðum.

Björn Þór Sigbjörnsson og Bogi Ágústsson ræddu þessi mál í Heimsglugganum, minntust einnig á kosningar í Brasilíu á sunnudag og í Danmörku næsta þriðjudag þar sem margt bendir til þess að gamli pólitíski refurinn Lars Løkke Rasmussen, fyrrverandi forsætisráðherra, geti verið í lykilstöðu og ráðið hvort hægri- eða vinstristjórn taki við.

Glundroði, óstjórn og óreiða eru orð sem eru mikið notuð í Bretlandi um ríkisstjórn Liz Truss. Hvert áfallið af öðru hefur dunið yfir og svo er komið að fæstir búast við því að Truss sitji mikið lengur í stóli forsætisráðherra. Hún geti þakkað áframhaldandi setu að Íhaldsflokkurinn getur ekki komið sér saman um eftirmann og að flokkurinn vilji forðast kosningar því kannanir benda til þess að flokkurinn yrði fyrir þungu áfalli. Þetta var umræðuefni Heimsgluggans þegar Þórunn Elísabet Bogadóttir og Björn Þór Sigbjörnsson ræddu við Boga Ágústsson.

Hæstiréttur Breta hefur til meðferðar kröfu skosku stjórnarinnar að fá að halda aðra þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæði Skotlands í trássi við vilja bresku stjórnarinnar. Meirihluti skoska þingsins vill halda aðra þjóðaratkvæðagreiðslu en breska stjórnin harðneitar, segir að allir hafi skilið málið svo að langur tími yrði að líða frá síðustu atkvæðagreiðslu uns efnt yrði til nýrrar. Skotar felldu tillögu um að lýsa yfir sjálfstæði 2014, 55% vildu halda sambandinu óbreyttu.

Sjálfstæðissinnar segja að allar forsendur hafi breyst við útgöngu Bretlands úr ESB í trássi við skýran vilja meirihluta Skota. Dorothy Bain, aðallögmaður skosku stjórnarinnar segir að lög séu ekki skýr. Skoska stjórnin segir að hún þurfi ekki að fá leyfi bresku stjórnarinnar vegna þess að þjóðaratkvæðagreiðslan yrði ekki bindandi heldur ráðgefandi og skosku stjórninni eigi að vera heimilt að leita ráða hjá skosku þjóðinni. Það sé mál þingsins í Holyrood í Edinborg að ákveða.

Breska stjórnin segir að þjóðaratkvæðagreiðsla yrði um samband Bretlands og Skotlands og gildandi lög séu skýr um að það sé málefni stjórnarinnar og þingsins í Westminster. Þar að auki sé ekki hægt að biðja Hæstarétt um að taka afstöðu til gildis laga um þjóðaratkvæðagreiðslu sem ekki hafa verið samþykkt. Breska stjórnin krefst þess að málinu verði vísað frá. Ekki er búist við niðurstöðu hæstaréttar Bretlands á næstunni.

Þetta ræddu Björn Þór Sigbjörnsson og Bogi Ágústsson í Heimsglugganum á Morgunvaktinni á Rás 1 og einnig erfiða stjórnarmyndun í Svíþjóð og kosningabaráttuna í Danmörku þar sem kosið verður til þings 1. nóvember.

Tugir, ef ekki hundruð, liggja í valnum eftir mótmæli í Íran síðustu vikur. Mótmælin beinast meðal annars að hörðum reglum klerkastjórnarinnar um klæðaburð kvenna. Kveikjan að mótmælunum er andlát Mahsa Amini, ungrar kúrdískar konu í höndum siðgæðislögreglu, sem þótti hún ekki bera höfuðslæðu sína rétt.

Þetta ræddu Björn Þór Sigbjörnsson og Bogi Ágústsson í Heimsglugga vikunnar. Þeir ræddu einnig stöðuna í breskum stjórnmálum eftir landsfund Íhaldsflokksins og kosningabaráttu í Danmörku sem er hafin fyrir þingkosningar sem Mette Frederiksen forsætisráðherra boðaði 1. nóvember.